Paratextus in Maruli Evangelistarium (1516), versio electronicaNeven Jovanović (ed.) Hanc editionem electronicam curavit Neven Jovanović
Auctor: Calvo, Girolamo, Consorti, Francesco and Giuliani, FrancescoEditor: Neven Jovanović2024-03-07
Recte facis ac sapienter, Marule, quod studia hec litteraria ita tractas: vt ad beatam vitam omnia referas; neque beatam vitam definio ad morem Epicureorum, sed queadmodum christiani interpretantur theologi, a diuinis preceptis non declinare, hoc est ab honestate, sine qua stoici beatam esse vitam non putabant. Perge, Marule, christi dogmata stilo celebrare; in {te} nulla potes aut melius aut laudabilius ętatem consumere. Studia alij aliter tractant (vt est vniuscuiusque animus); turpiter illi agunt, qui in superuacuis laborant (vt ait Seneca), necessaria relinquunt. Quid magis necessarium? quam Christi sanctissimam vitam | sanctissimaque decreta stilo persequi. Unde vitam instituamus | Et bene viuere discamus ac beate. Hieronymus Politianus, tuus atque idem meus nomini tuo quęrit, quemadmodum consulat: namque operam dat: vt libri tui imprimantur: est sane non minus officiosus | quam doctus. Adagium est. Docti doctos amant: si docti sunt. Quum Ragusium appulero: meas leges frequentiores litteras. Vale.
Haud sane me latet multos vt humano generi opitularentur | et nomen sibi ex hoc pararent | multa ingenij sui monimenta reliquisse | Cum enim alia vetustate deficiant | sola literarum monimenta et ęterna sunt | et mortalium res ęternitati commendant. Nihil sane ęque humanum est | quam alteri prodesse. Quomodo enim melius ciuium coetus publice | priuatimque nisi ab homine adiuuentur? Huiuscemodi igitur viris de humano genere benemeritis templa dicata | arę erectę | statuę consecratę fuere. Quid igitur Marci Maruli singularis viri laudibus par referemus? Cuius vigilię cęterorum labores adeo superant | vt quanto illi cęteris pręstiterunt | tanto hic ipsis pręstantior iudicetur, qui tamquam lucidum sidus hac nostra ętate enituit, qui non solum sibi natus | immo ad communem omnium vtilitatem nullis sudoribus parcit | vt hominibus auxilio sit. viuit: vt nos viuere faciat. laborat: vt quietem inueniamus. vt inquam bene | beateque viuendo (prout ipse prę cęteris docet) cęlorum sedes sortiti | beati ęuo sempiterno fruamur, nosque etiam in diuorum numerum relatos mortales ipsi ceu numina colant. Quid hoc maius excogitari potest? Spreuit diuitias. Spreuit honores. ab is | in quibus summum bonum mortales collocant | se penitus abdicauit. Quid cętera commemorem: cum paruula admodum sępius inclusus cella inter syluestres arbores | feris tantum comitatus vitam degat, vt his curis alienus nobis prosit? Scriptis semper vacat | quę salutem vniuerso terrarum orbi afferant, his se penitus addixit. Quid hoc viro | immo diuino spiritu sanctius | quid beatius | qui in carne pręter carnem viuens cęlestem vitam in terris agit? Quis itaque tam assiduam eius in scribendo curam non admiretur | pręsertim cum plurima ab eo volumina iam perfecta sint? Adde scribendi facilitatem, sermonis elegantiam | quodque verborum pondere | sententiarumque grauitate nulli concedit. Interdum tamen sedati amnis more labitur | modo paulum assurgens sine vllis salebris quasi torrens pro rei qualitate decurrit incitatior, acerrime vitia insectatur. Taceo multiplicem literarum cognitionem | vt virum elegantiore stilo | an doctrina magis valeat non facile possis diiudicare Donauit itaque nos diuino hoc opusculo | vt alias alia | cui Euangelistarium nomen indidit ex intimis sacrę theologię fontibus | abditaque vtriusque Instrumenti lectione haustum. Totam tripertitam moralem Philosophiam complectitur. Cuius diuina consilia si exequenda curabimus | in diuorum quidem coetu gaudebimus. Quo igitur maiori munere donari potuimus? Quare quantum ipsi debeamus | quis verbis queat consequi? Commendauit hoc salutiferum opus Francisco Lucensi Sacerdoti integerrimo: (Cui enim aptius diuina commendari possunt | quam illi | qui quotidie diuina attrectat?) Qui vt bonos | et doctos viros colit | et ab eisdem colitur | (simile enim simili veteri prouerbio facillime hęret) ita illorum opera vt quam emendatissima excudantur | vehementer laborat. Legisti itaque opus a viro et doctissimo | et optimo elucubratum, a Sacerdote vero rarissimo diligentissime excusum. Tu igitur nocturna versato manu | versato diurna: cum tantum vtilitatis ex huius lectione capturus sis. Bene vale et Deum Opt. Max. depre care | vt Marulo nostro Nestoreos annos largiatur | ipsumque feliciorem reddat. Expectato interim opus eiusdem Maruli de Imitatione Christi | compluraque opuscula Christianę pietatis cultori fructuosissima. Iterum Vale.
Iam tibi lector candide compertum est | quanta mea fuerit semper cura Marulianos libros presertim emendatissimos meis typis procudere | nulli labori | nullis vigilijs | nullis denique impensis vnquam parcens vt religiosissimi viri eiusdemque doctissimi lucubrationes vigerent legerentur ediscerentur. Qualis sit Marulus | Tum ipsius de Institutione bene viuendi liber, Tum quod nunc in manibus est | volumen indicat. Quod si me aliquantulum de re litteraria bene meritum iudices: satis inde mihi glorię quęsitum fuerit. Satis est semper laudatus: qui ex bona conscientia | fructum querit. Paucis ab hinc diebus Tertium Maruli de imitatione Christi opus expectato. Cęterum omnia ab archetypo deerrata (non omnino | vt videbis | magni momenti fuerint) codici apposui, Citato chartarum nec non versuum numero | vt ea facilius corrigi possint. Tu vero quum tantam rei difficultatem perpendes: id totum boni Consules. Uale.
☩ ABCDEFGHIKLMNOPQRSTU.
Quaterniones omnes. Exceptis ☩ ternione. et U duernione.
Venetiis Industria | ac summa diligentia Francisci de Consortibus Lucensis Sacerdotis integerrimi in ędibus Jacobi Leuci impressorum accuratissimi. Impensis vero Melchioris Sessę. M. D. xvi. Mense Maio Leonardo Lauretano principe optimo.
Iussu | Mandatoue Ill. P. S. Q. V. Nobilis. Literator. Plebeie. Impressor. Mercator. Mercenarie. Hoc Maruli opus Decennium ne impressito | neue vendito. Si quis ergo aduersus ierit | fecerit ve | poenas statutas Pendito. ☩